ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Στη ζωή μου είχα την τύχη να γνωρίσω μερικές ιδιαίτερα σημαντικές, επιφανείς μορφές της Άνδρου.
Ας πούμε, ο μεγάλος μας ποιητής, ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Μαθητής στο σχολείο, διάβαζα τα ποιήματά του και θαύμαζα τον υπερρεαλισμό του. Θέλησα κάποια στιγμή να τον γνωρίσω από κοντά. Με δέχτηκε στο αρχοντικό του, στην οδό Σίνα, με την γνωστή του αστική ευγένεια. Θυμάμαι ότι στο σαλόνι του υπήρχαν κάτι κόκκινα λουλούδια σε αγκαθωτά κλαδάκια. Επρόκειτο για τις γνωστές σινδώνεες. Κάτι που για μένα ήταν κάτι άγνωστο. Το δεύτερο στοιχείο που με ξάφνιασε ήταν ότι οι τοίχοι του σπιτιού ήταν καλυμμένοι από εκατοντάδες βιβλία. Έφυγα από το σπίτι του γοητευμένος κρατώντας τις συλλογές «Υψικάμινος» και «Οκτάνα» με αφιέρωση τους σ´ εμένα.
Γνώρισα επίσης το διάδοχο του ιστορικού Δημητρίου Πασχάλη, τον ιδρυτή της Καϊρείου βιβλιοθήκης Δημήτρη Ι. Πολέμη. Με τον Δημήτρη Πολέμη υπήρξαμε στενοί φίλοι και περνούσαμε υπέροχες χειμωνιάτικες βραδιές στο σπίτι του στα Απατούρια, με ρακί, ξερά σύκα και πολλή κουβέντα. Ο Δημήτρης Πολέμης υπήρξε μία μορφή μοναδική, για τις μελέτες του, την εποχή της τουρκοκρατίας και την διάσωση ιστορικών ντοκουμέντων του 17ου και 18ου αιώνα.
Γνώρισα επίσης τον Γιάννη Λυγίζο, τον αρχιτέκτονα και συγγραφέα του βιβλίου «Ανδριώτικα Σπίτια». Ο Γιάννης Λυγίζος υπήρξε άλλος ένας πνευματικός άνθρωπος με σαρκαστικό χιούμορ. Τα σχέδια των σπιτιών με τις κατόψεις τους σώζονται στα αρχεία της Καϊρείου Βιβλιοθήκης. Αυτά τα ονόματα είναι λίγο ή πολύ γνωστά, στην Ανδριώτικη κοινωνία.
Στην διαδρομή του χρόνου όμως εγνώρισα και άλλους πνευματικούς Ανδριώτες, που κάποια στιγμή πρέπει να γίνει μια προσεκτική έρευνα για την ζωή και το έργο τους. Παραδείγματος χάριν, ο ζωγράφος Δομένικος Βαρδακώστας τον οποίο είχα δάσκαλο ζωγραφικής και καλλιγραφίας στην Ιωνίδειο σχολή. Πάντα τον θυμάμαι με ένα καλοκάγαθο χαμόγελο να μας διδάσκει να σχεδιάζουμε νεκρές φύςεις και τοπογραφίες.
Ένα άλλο ιδιαίτερα σημαντικό πρόσωπο ήταν ο Αντρέας Καραντώνης. Το γνώρισα όταν πρωτομπήκα στην ΕΡΤ το 1965. Ο Καραντώνης είναι γνωστός στο ευρύ κοινό από την ιστορική φωτογραφία με τους λογοτεχνικούς πρωταγωνιστές της γενιάς του π 30. Όταν τον γνώρισα στο τότε ΕΙΡ ήταν προϊστάμενος λόγου στην κρατική ραδιοφωνία. Ειδικά για την Άνδρο, ο Καραντώνης, πάντοτε κομψός με το αστικό του κοστουμάκι, Έχει γράψει μικρά αριστουργήματα. Κείμενα του για το νησί μας είχα χρησιμοποιήσει στην εκπομπή μου με τον Ματθαίο Μουντέ «Αιγαίο ρίζα και διάρκεια».
Τέλος, ένας πολύ αξιόλογος Ανδριώτης ήταν ο Αντώνης Λάβδας, προϊστάμενος της μουσικής υπηρεσίας στο ΕΙΡ. Όταν ξεκινούσα με την πειραματική τηλεόραση επί Γεωργίου Παπανδρέου, ο Αντώνης Λάβδας εφιλοτέχνησε το ηχητικό σήμα του σταθμού ηχογραφώντας ένα απόσπασμα από έναν ύμνο του Πινδάρου. Αυτό το μικρό αριστούργημα που κατάργησαν η συνταγματάρχες της χούντας αντικαθιστώντας το με το εμβατήριο «περνάει ο στρατός της Ελλάδος φρουρός»! Κάνω αυτές τις σκέψεις για να επισημάνω ότι δίπλα στους μεγάλους πνευματικούς ανθρώπους κάποιοι λιγότερο αναγνωρίσιμοι έβαλαν κι αυτοί το λιθαράκι τους στην μικρό-ιστορία του τόπου μας.
